“Udhëtime nëpër Shqipëri, guidë kulturore dhe historike”, si mund ky libër me mbi 620 faqe të kalojë pa vëmendje!?
Edhe vetëm me titujt e këtij libri, unë kam shetitur Shqipërinë…
Simon Altari
Boston SHBA
Rastësisht, nga një miku im shqiptar që shkon dhe vjen këtu në Amerikë, më ra në dorë libri “Udhëtime nëpër Shqipëri, guidë kulturore dhe historike”, me autor publicistin Zylyftar Hoxha.
Pasi e lexova më bënë përshtypje dy gjëra:
E para, një përshkrim i mrekullueshëm, me një ngjyrim mahnitës, si në shqip dhe në anglisht, i zonave dhe vendeve për të cilat shkruhet në libër, që, edhe pse nuk i ke parë kurrë ndonjë herë, të duket se udhëton, bisedon dhe takohesh me njerëz në to.
Dhe, e dyta: Siç mësova nga miku im, edhe pse i është kërkuar Ministrisë së Turizmit për ta sponsorizuar, nuk është parë e arsyeshme nga ajo, pasi tenderat dhe projktet i gjuajnë jo mjeshtrat e të shkruarit, por sekserët, mashtruesit dhe rrufjanët(!)
Në këto kushte autori e ka botuar vetë në një numur të kufizuar prej 100 kopjesh.
Fatkeqësisht, edhe të “vrasësh 100”, tani nuk gjendet asnjë kopje e këtij libri!
Si mund, libri “Udhëtime nëpër Shqipëri, guidë kulturore dhe historike”, të kalojë pa vëmendje!?
Kjo ndodh vetëm në Shqipëri ku nuk ka hierarki vlerash! Më vjen shumë keq që ka ndodhur kështu!…
Më vjen keq gjithashtu se nuk ka kuptim dhe nuk është puna ime si një lexues i thjeshtë të sqaroj më tej se çfarë vlerash ka ky libër.
Por për vlerat e tij dëshmojnë edhe vetëm titujt, tituj embemtikë, metaforikë, pse jo edhe poetikë që sqarojnë me një gjysmë rreshti gjithçka që thuhet brenda në libër.
Lexojini dhe do të më besoni.
Ja titujt:
Frashëri, “një copëz qiell”, por më i ndrituri në kulturën Shqiptare
Dumreja, një “Kopsht Edeni” në mes të Shqipërisë së sotme
Kamenica e Delvinës, katër shekuj pas shkatërrimit të një perle mesdhetare
Kepi i Rodonit, atje ku Skënderbeu “çlodhte kockat” pas betejave të mëdha
Voskopoja, “Troja shqiptare”, e ringjallur si Feniksi
Në Mokër, në përmendoren e lashtësisë ilire
Në Tomorricë, në “qilarin” e Muzakajve të famshëm
Cerriku, ndër qytetet më miqësor, më paqësor dhe më mikpritës në Shqipëri
Mborja e Korçës, “fshati që rrethon qytetin”
Leskoviku, dikur, zulmëmadh; sot, strukur “një dorë” nën Melesin
Poliçani, vigani ushtarak, nën ndryshk
Qyteti i Përmetit, ku gjen çdo gjë, veç detit!
Maliqi, qyteti, që për gjysmë shekulli ëmbëlsoi Shqipërinë
Potomi dhe burrat e “Kollit të Burrave”
Në Kurvelesh, në zemër të etnisë së lebërve
Nivica e Kurveleshit mes dy mrekullive: histories shumëshekullore dhe bukurisë magjepsëse
Kuçova, (mos)mirënjohja historike e një qyteti
Udhëtarë, ndaloni pak në Memaliaj!
“Andon Poçi”, histori e re e vllehve të vjetër
Në Roskovec, në shoqërinë e një bukurosheje tunduese
Rrogozhina, shkëlqimi dhe rënia e një qyteti
Valareja, vendi më i paqtë, me historinë më makabre në Shqipëri
Varri i Ashikut: “Romeo dhe Zhuljeta”, në një version mahnitës shqiptar
Kanionet e Osumit, “Koloradoja shqiptare”
Puka, një aventurë e bukur turistike e çdo stine
dhe sezoni
Vithkuqi, ku vera është e artë dhe dimri një parajsë
Dajti: Si mund ta përfytyrosh Tiranën pa të?!
Qafë-Shtama, një mrekulli “pas derës”
Në Bredh të Hotovës, në “gji të Perëndisë”
Sazani, “ishulli i thesareve”, çudive historike dhe turistike
Shiroka, “dobësia” e shkodranëve, e bukura e çdo stine
Dardha e Korçës: nga sëpata në kurbet, nga kurbeti në turizëm
Divjaka, një ëndërr e bukur vere
Devolli, freskia natyrore dhe njerëzore shqiptare
Llixhat e Elbasanit, ku “dermani” del nga dheu
Shkëmbi i Kavajës: pak natyrë, shumë turizëm, por edhe shumë histori
Saranda: Diell, det, portokalle me shumicë, pse jo, edhe histori me shumicë
Velipoja, mrekullia verore e Veriut të Shqipërisë
Kuné-Vain, laguna me emër military
Orikumi dhe Karaburuni, aty ku natyra i ka ngritur monument vetvetes
Myzeqeja e Vlorës, “motra e vogël” e Labërisë së madhe
Boga dhe Razma, perlat klimaterike të Malësisë së Madhe
Nikaj Mërturi, mes madhështisë dhe bukurisë së alpeve shqiptare
Mirdita, virgjëresha malore me bukuri të rralla
Malëshova, “bukuria që vret” e pllajave të Dhëmbelit
Bukuritë “heroike” të Lumit të Vlorës, sidomos tani që u bë rruga
Durrësi, madhështor dhe hijerëndë në të gjitha epokat historike
Plazhet e Kavajës, mes të tjerëve, edhe një “Gjeneral” me grada
Bysheku ose “Driloni i Elbasanit”
Zagoria, zonë mbresëlënëse e aventurave turistike malore
Thethi, më gjeni një tjetër si ai!
Semani, plazhi i traditës ditore
Valbona, Kryezana turbulluese e Bjeshkëve të Veriut
Sopoti i Librazhdit, “dobësi dhe hatër” i Zotit!
Opari: “Pa të tepërt, një Zvicër shqiptare”!
Kolonja, “as e vogël as e madhe”, por…e mrekullueshme!
Gjinari, perla e harruar malore në mes të Shqipërisë
Golloborda, njerëz të varfër, në një vend të bukur dhe të pasur
Grabova, mistere historike dhe magji turistike
Llixhat e Peshkopisë, ideale për shëndet, pse jo… edhe për turizëm
Kelmendi: Sa e njohim këtë mrekulli turistike?!
Ura e Vashës, një xhevahir i rrallë, që pak e dinë se ku ndodhet!
Ka dhe një mrekulli tjetër natyrore që quhet Shishtavec!
Në kërshëritë piktoreske të grykës së Këlcyrës
Zogaj i Shkodrës, magjik dhe i brishtë si vetë emri që ka
Lini: Më i bukuri, por edhe më i varfëri në Shqipëri!
Komani dhe Fierza, udhëtim mbresëlënës në liqenet e Veriut të Shqipërisë
Curraj-Epër: Në ç’bjeshkë ka vajtuar Ajkuna!
Në Tomorr, në Malbabá
Kavaja, “bukuri nën ferexhe”
Berati, ku kisha dhe xhamia, i bëjnë hije njëra-tjetrës
Mali i Krujës – Sari Salltik, pelegrinazh fetar, por edhe turizëm
Pazari i Gjirokastrës, ku shitej pak e “blihej” shumë!
Shënim:
Ky shkrim, sipas autorit, është dërguar, veç në gazetën “Orakujt e Tomorrit”, edhe në disa portale të tjerë shqiptarë
Presonalisht, megjithëse nuk e njoh, e falenderoj për vlerësimin dhe vëmendjen e kushtuar!
Z. Hoxha