Molla e Adamit e histori të tjera me mollë
Sefedin Çela
Përrallat janë për fëmijë e pleq si puna ime, tek ato njeriu kthehet si në një strehë që të mbron nga shiu.
Kur isha i vogël jam dëndur me përralla më shumë se me dhallë e me rehani.
Gjithçka që më mungonte i gjeja aty, edhe kur nuk i dëgjoja nga të tjerë, i lexoja në libra, ose i sajoja.
Duhej besuar në diçka të bukur për të luftuar e gjetur diçka të bukur.
Në njëfarë mënyre përralltarët të sillnin Borëbardhën e shtatë xhuxhat shëndoshë e mirë në kasollen tënde të kashtës, ku , i fshehur nga moshatarët, ëndërroje çfarë të doje!
Këto ditë u jam kthyer përrallave më të hershme e më të bukura të njerëzimit, Biblës e Kuranit!
Ata që besojnë nuk kanë frikë kur humbasin, nuk bien, kanë ku mbahen. Po unë jam nga ata që nuk besoj se Zoti krijoi botën, po njerëzit e krijuan Zotin për t’a patur në krah kur janë në hall e të dëshpëruar, për të shpresuar, si krijuan dhe përrallat.
Le të besojnë njerëzit, nëse kështu u duket se u lehtësohet jeta, se u zbukurohet shpirti, se u shtohet dashuria. Fundja për ditë shohim si përleshet e mira me të keqen, si i ngopuri nuk pyet për barkthatin, si i forti nga hiçi i djeshëm sot bën diçin.
Fundja, këto libra, që nga lashtësia, u mësojnë njerëzve si duhet luftuar e keqja, edhe brenda vetes, që të fitojë e mira:
Sipas Zanafillës, librit të parë të Biblës, Zoti, ndoshta i pari poçar që përmendet, mbrujti nga balta njeriun e parë, Adamin. Bëri një kopësht, Edenin, me lule, me pemë, me kafshë e gjithë të mirat e caktoi aty Adamin si të dërguarin e vet.
Se Zoti kishte thënë : të bëhet ditë. Dhe u bë ditë. Pastaj kishte thënë : të bëhet natë. Dhe u bë natë. Pataj bëri ditët e netët e javës, gjashtë. Në fund e mbylli me ditën e shtatë pushim, të dielën!
Kafshët nuk kishin emra, Adami duhej t’u vinte emër. Ato ishin çift, kishte kalë baba e kalë mama, elefant baba e elefant mama, e kështu qën e mace e me radhë. Rronin bashkë, çifte çifte.
Adami ishte vetëm. Si të thuash, burrë baba pa burrë mama. Iu ankua Zotit, pse më ke lënë vetëm, pa shoqëri, o Zoti im, të qofsha falë?
Atëhere Zoti e vuri Adamin në gjumë, i hoqi një brinjë e prej saj krijoi Evën, gruan e parë. Sipas Kuranit, shenjuar shekuj e shekuj më vonë se Zanafilla, gruaja është krijuar nga brinja më e lakuar. Nëse mundoheni ta drejtoni , do t’a thyeni, dhe nëse e lini ashtu, ashtu do të mbetet. Kështu që silluni mirë me gratë, porosit Kurani.
Zoti kishte thënë se mund t’i provonin të gjitha pemët e kopshtit, përveç njërës, pemës së dijes, mollës. Nga dija mund të merrje vesh ç‘ishte mirë e ç’ishte keq, po ç’ishte mirë e ç’ishte keq duhet t’a dinte vetëm I plotëfuqishmi, Zoti.
Duke shëtitur në kopësht gjarpëri i fryn në vesh Evës e i thotë të provojë mollën, më të shijshmen e të gjitha frutave. Eva i tregoi Adamit ç’i fryu gjarpëri në vesh e i tha t’a provojnë të dy.
– E po, gjarpëri të ka thënë, tha Adami, po ai nuk di të flasë, kush e mësoi?
Ishte ëngjëlli i keq, cmirzi e kokëmëvete Satanai, ndaç Djalli, ndaç Shejtani, I Ligu, që fryu në vesh si gjarpër.
Sa e provuan mollën, zbuluan se nuk kishin asnjë rrobë në trup. Nuk e kishin parë kurrë ashtu njëri tjetrin, edhe pse tërë kohën ishin bashkë. Eva ishte aq e bukur sa Adamit i mbeti molla në fyt. (Që nga ajo kohë burrat kanë në fyt mollën e Adamit, si e kam dhe unë!)
U mbuluan me ç’mundën. Librat e shënjtë dhe pikturat tregojnë se së pari gjetën të mbulohen me gjethe fiku! Sot njerëzia zhvishen për lezet , bie fjala në Big Brother, por përpjekjen e parë të njerëzimit për t’u veshur e quajnë të kotë, si të thuash se zure diellin me shoshë apo mbulove të vërtetën me gjethe fiku!
Ajo kokërr molle shijuar pa lejë është mëkati i parë i njerëzimit, të provosh një gjë të ndaluar.
Vetëm për kaq Zoti nuk i fali, i përzuri nga Edeni!
Adami dhe Eva u kthyen në vdekëtarë të zakonshëm, në një vend të thatë e të varfër. Bashkë me ta dolën sheshit të mënçurit e budallenjtë , virtutet e veset, e mira dhe e keqja, mëkati, dashuria dhe urrejtja, cmira dhe zilia, pangopësia e vobektësia, së bashku nën një diell të vetëkënaqurit e të pashpresët.
Adami dhe Eva zbuluan njëri tjetrin nga brenda duke u mbuluar nga jashtë, ai ishte një burrë për t’u dashur e ajo ishte një grua për t’u dashur.
Thuhet sot e kësaj dite se pa atë mëkatin e parë njerëzimi nuk do të gjenin as kuptimin e jetës, Adami e Eva nuk do të kishin zbuluar dashurinë. Në Eden ata gati nuk bënin asgjë, nuk dinin çfarë ishte gëzimi e hidhërimi, rronin bashkë e nuk dinin pse ishin bashkë, pse Adami ishte ashtu burrë e pse Eva ishte ashtu grua. Madje të ngeshmit sot shpotisin e thonë se atyre u mungonin edhe ato grindjet e vogla, kripa që i jep lezet jetës në çift.
Pas mëse 6000 vjetësh nga libri i parë Zanafilla, më shkrepi të kujtoj historinë e mollës biblike e deri te llojet e mollëve që botanika i njeh me emrin Malus domestika.
Molla bie nën mollë. Që prej fëmijërisë së njerëzimit, për shkak të formave të saj joshëse nga jashtë, si bartëse e dijes nga pamja si yll e farave të bërthamës së saj nga brenda, për shkak të shijes së veçantë e ngjyrave, po dhe të rastësisë, molla është fruti më me histori.
Në përralla, edhe në video nga Disney film, në shtëpinë e Shtatë Xhuxhave Shtriga e keqe tentoi të helmojë Borëbardhën me një mollë të kuqe.
Isak Njuton zbuloi ligjin e famshëm të rëndesës nga një mollë që i ra rastësisht mbi kokë në ecje e sipër.
Gjeniu kontravers Steve Jobs, që nuk e kishte për gjë të parkonte makinën në vendin e caktuar për njerëz me aftësi të kufizuara, logon e Apple e mendoi një mollë, bëri të pamundurën për të gjithë të mundur për të gjithë : shpiku një aparat të vogël celular kompjuter Apple, me logo një mollë, që mund t’a kenë të gjithë. Atë frut mitik miku i tij e disejnoi të kafshuar si diçka që mund t’a provosh kur të duash e sa herë të duash, po dhe për të kujtuar se ajo ishte ngasja me të cilën njeriu i parë bëri mëkatin e parë.
Jobs realizoi ëndrrën e tij: gjithçka është e mundur nëse je personi i duhur në kohën e duhur e në vendin e duhur!
Thuhet se miku më besnik i njerëzve sot nuk është më qeni, po celulari, shpikja e këtij burri që nuk para i pëlqente të shoqërohej me të tjerë, po që bëri mrekullinë për njerëzinë!
Në një mëngjes të paqtë pushimi kur i kisha të gjitha, i kthyer vite pas në kohë, t’a zemë një të dielë, ditë e shtatë e javës sipas radhës, rrija ngeshëm në shtrat me gishtat e butë të vajzës në fytyrë e në qafë.
Të futej midis nesh ishte një lojë që Jonës i pëlqente t’a bënte çdo të dielë e mua më pëlqente t’a bënte.
Për një çast ajo ndaloi lojën me gishta e më thotë në vesh : o ba, të ka dalë diçka në fyt, po mos u tremb! Fyti im nuk ka nga kjo gjëja!
Atëhere i thashë Jonës së vogël ngadalë po te veshi: po shikoja mamin tënd në gjumë. M’u duk aq e bukur dhe e mirë sa harrova të kapërdij mollën që po haja. Kjo që kam në fyt është molla ime e Adamit, atij të parit fare që i ndodhi kjo që më ndodhi mua, dhe kjo e bukura dhe e mira në gjumë është Eva ime e mamaja jote dhe e Ronit, si ajo e para fare që ishte gruaja e Adamit!
Jona u rrit e mësoi edhe histori me emra të tillë si Adami e Eva, Françeska da Rimini e Paolo Malatesta, Romeo e Zhulieta , apo Tristani dhe Izolta. Ndoshta historia e këtyre dy të fundit iu duk më prekëse; them kështu se djalit të saj i vuri emrin Tristan!
Çdo mëngjes me briskun e rrojes para pasqyrës molla e Adamit më bën të shoh me sytë e zemrës Evën time të bukur e të mirë sa më s’ka…
…aty në dhomën tjetër, në gjumë, si në ëndërr!